สระน้ำโกสินารายณ์
จ.ราชบุรี

ครั้งหนึ่งเป็นที่เลื่องลือกันว่า น้ำในสระนี้ศักดิ์สิทธิ์นัก สามารถรักษาโรคภัยไข้เจ็บได้นานัปการ ผู้คนจากทั่วสารทิศ จึงพากันมาตักอาบและดื่มกิน

ในทางโบราณคดี สระน้ำโกสินารายณ์ นี้เป็นส่วนหนึ่งของเมืองโบราณ กรมศิลปากรเคยสำรวจพบคันดินแนวกำแพงเหลือ ๓ ด้าน แต่ละด้านยาวเกือบ ๑ กิโลเมตร ภายในเมืองมีการขุดสระไว้หลายสระ ส่วนสระโกสินารายณ์ ซึ่งมีเนื้อที่กว้างขวางถึง ๕๐ ไร่นี้ แม้ตั้งอยู่นอกเมือง แต่ก็ชิดกับกำแพงเมือง นอกจากนี้ ที่เนินจอมปราสาทในอาณาบริเวณเมืองเก่า ยังขุดพบกรอบประต ูและกรีบขนุนหินทรายแดง จึงสันนิษฐานว่าตรงนั้นเคยเป็นพระปรางค์ใหญ่ ทั้งยังพบสิ่งต่างๆอีกมาก ทั้งหมดเป็นศิลปสมัยลพบุรี แต่ที่สำคัญที่สุดคือ รูปพระโพธิสัตว์โลเกศวรเปร่งรัศมีขนาดใหญ่ ทำด้วยหินปูนสีขาว แต่พระเศียร และพระกรทั้งแปดหักหายไป กับได้พบพระพุทธรูปฐานขนาดใหญ่ทำด้วยหินทรายแดงอีกอันหนึ่ง เข้าใจว่าเป็นที่ใช้รองรับพระโพธิสัตว์โลเกศวรองค์นั้น ของที่ขุดพบจากเมืองโบราณแห่งนี้เก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติกรุงเทพฯ
สระน้ำโกสินารายณ์ ในปัจจุบัน เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ ของชาวอำเภอบ้านโป่ง เพราะมีต้นไม้ใหญ่ร่มรื่นเรียงรายอยู่สองฟากถนนรอบสระ อยู่ในเขตตำบลท่าผา หลังโรงงานกระดาษสยามคราฟท์ ห่างจากตัวอำเภอบ้านโป่งเพียง ๔ กิโลเมตรเท่านั้น